ریزش مو علامتی شایع و ناراحت کننده است.بیشتر افرادی که به متخصص پوست مراجعه می کنند از ریزش مو (به عنوان  شکایت اول یا

دوم ) شاکی هستند ولی در حقیقت اکثر اینها دارای ریزش غیر طبیعی مو نمی باشند.مفهوم و علت ریزش غیرطبیعی مو با معاینه دقیق 

توسط متخصص پوست و مو معلوم می گردد.طاسی و کم شدن مو را می توان به دو نوع تقسیم کرد:

الف)حالتی که در آن  فولیکول های مو (پیاز مو) به طور دائمی تخریب شده و از بین رفته اند. ب این وضعیت ریزش مو به دلیل

جوشگاه(اسکار)می گویند و در آن طاسی غیر قابل برگشت است .این دسته از طاسی ها (به شرط اینکه فرآیند مولد طاسی خاموش شده

 و یا بیماری تحت کنترل درآمده باشد)به کاشت موی طبیعی پاسخ درمانی خوب می دهند.علل به وجود آورنده این نوع ریزش مو بسیار متنوع بوده و برخی از آنها عبارتند از: عفونت های قارچی و میکروبی پوست ,محل بهبودی برخی از امراض پوستی مانند جوش غرور جوانی

,لوپوس و لیکن پلان آسیبهایی که به پوست وارد می شود از قبیل سوختگی ها و جراحات گوناگون پوست و جوشگاه(اسکار)در محل

بخیه های بعد از اعمال جراحی پوست مثلا پس از عمل جراحی کشیدن پوست صورت.

ب)کم شدن مو که در آن آسیب دائمی به ریشه مو وارد نشده است .

به ابن وضعیت ریزش مو بدون بروز جوشگاه (اسکار)اطلاق می گردد.مواردی از این نوع ریزش مو برگشت پذیر و قابل ترمیم کامل بوه و در

مواردی هم طاسی حاصله غیرقابل برگشت است .علت مورد اخیر این است که آسیب های جزیی نو مکرر به پیاز مو موجب از دست رفتن

 توانایی ترمیم و بازسازی مو شده و به تدریج ریشه مو به صورت غیرقابل برگشت از دست می رود .برخی از علل شایع این نوع طاسی 

عبارتند از: دستکاری ها و کشش بیش از حد وارده برمو بر تاثر شانه ,برس ,کش و تل سر ,رنگ مو ,مش ,سشوارو غیره ,فقر مواد غذایی

,اختلالات هورمونی ,مشکلات عصبی که در آن فرد به صورت عمدی ولی غیر ارادی موهایش را می کند و به آن تریکوتیلومانیا می گویند.

بیماریهای تب دار ,اعمال جراحی وسیع ,داروها ,مسمومیت ها ,اشعه درمانی ,شیمی درمانی ,ریزش موی مردانه ,طاسی به دلیل مسائل

مادرزادی  و ریزش موی پس از زایمان.به طور معمول روزانه حدود 100 تارمو ریخته و اگر هرروز شستشوی موها انجام شود ریزش150-120تار

مو نیز طبیعی تلقی می گردد برای اینکه بدانید آیا واقعا ریزش موی غیرطبیعی وجود دارد بایستی حاقل یک هفته سر را نشویید و در این

مدت همه موهای ریخته شده را جمع آوری و بر تعداد روزها تقسیم نمایید. اگر از این عدبیشتر باشد بایستی به فکر راه چاره باشیم .راه دیگر

برای دانستن این مطلب آن است که یک دسته حدود یکصدتایی از موها را با دست به آهستگی بکشیم اگر فرد روز قبل حمام نکرده باشد در

حالت طبیعی 5-4عدد مو کنده می شود و از این بیشتر نیاز به بررسی و درمان دارد . بهتر است این تست در چند نقطه سرانجام شود

از طرف دیگر  ریزش مو را می توان به دو دسته  بزرگ تقسیم نمود

الف)گاهی ریزش مو در جریان امراض و مسائل دیگر رخ داده و علامتی از آن بیماری و مشکل است و در این حالت در اکثریت موارد درمان آن

بیماری به طور خودبه خود موجب بهتر شدن ریزش موها البته در طول زمان  (گاهی جندین سال)می گردد. مثال هایی از اینوع ریزش مو چ

عبارتند از:  امراض عفونی به خصوص با تب بالا ,انواع سوءتغذیه و کمبود موا غذایی به خصوص  کمبود آهن(که در خانم ها از علل بسیار مهم

ریزش مو است ) کمبود اسیدفولیک و کمبود پروتئین ها ,اختلالات هورمونی مثل امراض غده تیروئید (کم کاری یا پرکاری)اختلالات

تخمدان ,بیماری های غده هیپئفیزو آدرنال ,کلیه امراض داخلی که کاهیت مزمن و طول کشیده دارند مثل انواع سرطان ها ,نارسایی کلیه و

کبد ,مسمومیت یا آرسنیک ,تالیوم و مرگ موش <مصرف ل=بیش از حد ویتامین AوE شیمی درمانی و رادیو تراپی سرطان ها ,استرس های

روحی ,افسردگی دائمی و عدم تعادل روانی ,اعمال جراحی به خصئص عمل های بزگ و طولانی مصرف طولانی مدت داروهای اعصاب

(کاربامازپین و  لیتوم )برخی از داروهای ضدفشار خون ایندومتاسین (داروی مسکن و ضد درد )جنتمایستین (آنتی بیوتیک)آوتان (ضد جوش   

غرور جوانی)وارفارین(داروی ضد انعقاد خون )آمفتامین(اروی کم کتتده اشتها)و داروهای ضد سرطان و قطع مصرف طولانی مدت قرص 

ضد حاملگی و کورتون.

ریزش مو پس از زایمان

در حاملگی به دلیل سطح بالای استروژن (هورون زنانه)در جریان خون اکثر موها وارد فاز رشد فعال(آناژن)شده و لذا طول عمر موها بیشتر ,ریزش موها کمتر و موها پرپشت تر می گردند.پس از زایمان به دلیل کاهش ناگهانی  هورمون زنانه یکباره تعداد زیادی از موها وارد فاز

استراحت شده و متعاقبا می ریزند به این دلیل ریزش موها(که گاهی شدید هم است)5-3ماه پس از زایمان رخ داده که طبیعی است و جای

نگرانی ندارد.البته لازم به ذکر است که اگر شیر دادن به نوزاد پس از زایمان وجود داشته باشد ریزش مو در طول آن  مدت هم ادامه داشته و

تا حدود 3-2ماه پس از اتمام شیر دهی تداوم دارد. در ریزش مو یه دلیل زایمان همه موهای ریخته شده دوباره در می آیند و فقط فرد بایستی

مراقب وضعیت تغذیه ای خود به خصوص از نظر آهن واسیدفولیک و پروتئین ها باشد.

ریزش مو به دلیل کشش بیش از حد

گاهی خان ها موهایشان را کاملا به عقب کشیده و با کش یا تل محکم می بندند .فشار و کشش وارده به موهای جلوی سر در دراز مدت

باعث کم پشتی موهای این قسمت می گردد.ریزش مو به دلیل کشش شایع ترین علت کم پشتی موی جلو و کناره های پوست سر در

دختران و پسران جوان است .در صورتی که عامل کشش سریعا مرتفع گردد معمولاریزش مو قطع شده و موها مجددا رشد می کنند ولی

چنانچه عامل تحریکی برای مدت های طولانی  ادامه داشته باشد ممکن است منجر له ریزش غیر قابل برگشت موهای سر شود و در این

حالت پیشانی فرد بلندتر از حد طبیعی می گردد.

ریزش مو به دلیل دستکاری

استفاده بیش از حد از سشوار ,رنگ مو ,بیگودی ,ژل ,تافت ,مش ,و خلاصه هرگونه دستکاری زیاد موها(حتی برس زدن زیاد)در دراز مدت باعث

ریزش موها می گردد.شستشوی خیلی زیاد سر با شامپوهای قوی نیز سبب ریزش موهای سر می گردد

ریزش مو به دلیل رژیم های لاغری

رژیم غذایی که شدیدا کمبود پروتئین و آهن داشته باشد(مثل گیاه خواری و خام خواری)موجب ریزش مو می گردد علت این است که قست

عمده مو از پروتئین تشیل شده است همچنین در رژیم های لاغری سریع که فرد می خواهد در مدت کوتاهی وزن زیادی کم کند ریزش شدید

موها مشاهده می گردد.رژیم های غذائی ملایم از این نظر بهتر هستند .کمبود برخی ویتامین ها مانند ,ویتامین ,Aویتامین ,Eویتامین H (بیوتین)

ویتامین B5و همچنین کمبنود روی ,گوگرد ,ومس باعث بروز ریزش مو می گردد.

ب) گاهی ریزش مو به عنوان یک بیماری جداگانه محسوب شده و مورد ارزیابی قرار میگیرد. در این قسمت دو بیماری مهم قرار دارند که عبارتند از:

ریزش منطقه ای مو(آلوپسی آره آتا)

علت دقیق این بیماری مشخص نمی باشد و فقط می دانیم که یک بماری خود ایمنی است(یعنی سیستم ایمنی بدن برعلیه پیاز مو وارد

عمل شده و آن را از بین می برد) تنها عامل شناخته شده در بروز این عارضه استرس های عصبی بوده و معمولا هم ریزش موها به دنبال یک

استرس شدید عصبی (مثلا فوت نزدیکان ,طلاق ,ثصادف رانندگی و غیره) روی می دهد .بیماری در کودکان و جوانان شایع تر بوده و مردان و

زنان را یه یک نسبت مبتلا می کند .

معمولا در عرض مدت کوتاهی (گاهی چند ساعت)به یکباره موها دچار ریزش می شوند .این بیماری شدت های گوناگون دارد به طوری که از

 لکه های کوچک و مدور در ریش ,سر یا بدن تا از دست رفتن کامل موهای سر و یا همه موهای بدن متغیر می باشد ولی چیز شایع حالت

اول است .ریزش ناگهانی مو  موجب اضطراب شدید بیمار  شده و این اضطراب خودش بیماری را بدتر و بدتر می کند و لذا بهتر است که هر

چه سریع تر فرد تحت درمان قرار گیرد بهتر است که در مبتلایان به این بیماری آزمایش های غده تیروئید انجام شود.

تعداد زیادی از بیماران خود به خود و یا با درمان بهبود پیدا می کنند. تاثیر درمان در موارد خفیف بیماری بیشتر است. بایستی متذکر شد که

کلیه درمان های موجود برای این عارضه فقط سبب تحریک رشد موها شده ولی از احتمال ریزش مجدد موها در آینده ممانعت نکرده و به 

عبارت دیگر پیشگیری کننده برای آن وجود ندارد

درمان ریزش منطقه ای مئ شامل موارد زیر است

آرامش اعصاب و پرهیز استرس های عصبی ,کورتون به صورت موضعی تزریق و در موارد شدید خوراکی ,داروهای محرک رشد مو مانند

ماینوکسیدیل و داروهای ضد سیستم ایمنی که البته فقط در موارد بسیار شدیدبیماری استفاده شده و انحصارا توسط متخصص پوست تجویز

می گردند. مالیدن سیر یک درمان قدیمی برای این عارضه بوده که به دلیل وجود داروهای مدرن و موثر و بروز گهگاهی واکنش های

حساسیتی شدید به سیر در حال حاضر اصلا توصیه نمی گردد

لازم به توضیح است که بیمار بایستی فقط به متخصص پوست مراجعه و از خود درمانی اکیدا پرهیز نماید زیرا این امر موجب تاخیر در درمان

های درست بعدی هم بی تاثیر خواهند شد . درمان بایستی تا رویش کامل موها ادامه داشته باشد (گاهی ماه ها) با توجه به اینکه در این

بیماری فولیکول های مو هیچ وقت از بین نرفته و همیشه امکان رشد مجدد موها وجود دارد لذا هیچ وقت نباید از درمان این عارضه ناامید

شد.

ریزش موی مردانه (آلوپسی آندروژنتیک)

این عارضه می تواند در مردان یا زنان رخ دهد هرچند شیوع آن در آقایان بسیار بالاتر است.از نظر عاطفی طرز برخورد آقایان در رابطه با

طاسی نسبت به خانم ها بسیار متفاوت است.ریزش مودر مردان وضعیت نامطلوبی تلقی شده ولی حداقل پدیده قابل  انتظاری بوده و جزئی

از زندگی مردانه  محسوب می شود در حالی که ریزش مو در خانم ها ویران کننده بوده  و به هیچ عنوان پذیرفتنی نمی باشد . طاسی خانم

ها حتی در سنین بالا موجب کاهش حس زنانگی و اعتماد به نفس افت جایگاه وی در جامعه و خانواده شده و باعث ایجاداسترس شدید در    

فرد می گردد.

شایع ترین نوع ریزش مو در آقایان آلوپسی آندروژنتیک (طاسی مردانه)مس باشد.دراین بیماری فولیکول های موی سر که در حال ساختن 

موهای سالم و ضخیم هستند تحت تاثیر سه عامل ژنتیک ,هورمون های مردانه و زمان به تدریج شروع به ساختن موهای ضعیف تر ,نازک

تر ,کوتاه ترو شکننده تر می کنند موهای ضعیف در نهایت بسیار کوچک ,باریک و تقریبا ناپیدا شده و عاقبت فولیکول این مو مرده و از بین می

رود و دیگر مویی از آن به وجود نمی آید.

فقر جریان خون پوست سر نقشی در ایجاد طاسی با طرح مردانه ندارد.یکی از چیزهایی که معمولا در ریزش مو با  طرح مردانه مشاهده می

گرد پوست و موی چرب می باشد.دلیل این مسئله آن است که  هورمون های مردانه هم بر فولیکول مو اثرگذار هستند و هم کوجب افزایش

ترشح غدد چربی پوست می گردند ولی چربی زیاد مو یا شوره شدید نقشی در بروز طاسی مردانه ندارند.قبلا معتقد بودند که کار فکری زیاد

باعث بروز ریزش مو با طرح مردانه می گردد ولی در حال حاضر این نظریه رد شده است.استفاده از هورمون های مردانه برای پرورش اندام

باعث بروز آلوپسی آندروژنتیک می گردد.سه عامل در بروز  ریزش مو با طرح مردانه دخالت دارند:

الف)ژنتیک

بدون زمینه ژنتیکی مثبت طاسی با طرح مردانه رخ نمی دهند.لازم به ذکر است که تعداد زیادی ژن در این بیمار دخالت داشته و ژن های 

مسئول این عارضه می توانند هم از پدر و هم از مادر به ارث برده شوند ولی به دلایل ناشناخته تاثیر ژنی که از سمت مادری فرد به ارث برده

شده است بیشتر از سمت پدری می باشد.نکته جالب توجه این است مکه متجاوز از بیست درصد افراد دارای طاسی با طرح مردانه هیچ

گونه سابقه ژنتیکی مثبت دال بر این عارضه ندارند.

شدت و وسعت طاسی منطقه طاس سرعت پیشرفت طاسی در زمان های گوناکون و سن شروع آن از خانواده ای به خانواده دیگر و در یک

خانواده از عضوی به عضو دیگر متفاوت و عمدتا غیرقابل پیش ینی است به این معنی که صرف وجود افراد طاس در خانواده پدری و یا مادری

یک فرد نشانه قطعی برای بروز طاسی در وی نیست .این عدم اطلاع دقیق از وضعیت  طاسی فرد در آینده  اهمیت فوق العاده زیادی از نظر

برنامه ریزی پزشک برای کاشت موی فعلی و جلسات احتمالی وی در آینده دارد به عنوان یک قانون کلی متخصص  پوست و مو همیشه

بیشترین و شدیدترین نوع طاسی را برای آینده بیمار تصور کرده و بر مبنای آن برای جلسه فعلی و جلسات بعدی ایشن تصمیم گیری می

کند هرچند ممکن است که این میزان طاسی اصلا به وقوع نپیوندد.(اگر بیمه دیه اتومبیل شما بالا است دلیل آن نمی شود که قصد کشتن 

کسی را دارید بلکه فقط آینده نگری کرده اید)

از نظر علم ژنتیک ژن مسئول طاسی با طرح مردانه از نوع ژن غالب می باشد ولی با این حال صرف حضور این ژن نقشه ژنتیکی یک مرد به

معنی طاس شدن حتمی وی در آینده نبوده و به اصطلاح این ژن بایستی دارای توانایی بروز در غرد باشد.عواتمل مهمی که در قابلیت بروز ژن

مسئول طاسی دخالت دارند عبارتند از:وجود هورمون های مردانه و عامل زمان ,اگرچه عوامل کم اثرتر دیگر مثل استرس و غیرع هم در رخداد

آن دارای تاثیر هستند .به زبان ساده تر ممکن است مردی دارای پدر و عموی کاملا طاس بوده ولی دچار طاسی نشود به این دلیل مه ژن

طاسی را به ارث نبرده است و یا ایمکه ژن را به ارث برده ولی این زن دارای قابلیت و توانایی بروز در فرد نبوده است

در حال حاضر هیچکدام از ژن های مسئول طاسی با طرح مردانه شناسایی نشده اند و لذا هرگونه درمان مبتنی برمهندسی

ژنتیک  برای درمان طاسی مردانه  تا آینده نه چندان نزدیک منتفی است .

ب)هورمون مردانه

هورمون یک مولکول شیمیایی بسیار قدرتمند است که به مقدار خیلی کم توسط غددگوناگون بدن(مانندتیروئید ,تخمدان ,بیضه ,غده

فوق کلیه و غیره)ساخته شده و وارد جریان خون می شود .هورمون ها از طریق جریان خون به سراسر بدن رسیده و اثرات خود را

به طرز وسیعی در اندام های هدف (و گاهی همه بافت های بدن )اعمال می نمایند.هورمون های جنسی مسئول بروز صفات

جنسی در مرد و زن در زمان بلوغ بوده و از نخمدان ها (در خانم ها)بیضه ها(در آقایان)و غده فوق کلیه (در هردو جنس)ترشح می

شوند.

مهمترین هورمون جنسی مردانه تستوسترون می باشد . میزان تستوسترون در زمان بلوغ در آقایان به شدت افزایش یافته

وموجب بروز تغییرات سن بلوغ مثل علائم مردانگی ,رشد ریش و سبیل ,کلف شدن صدا ,رشد دستکاه تناسلی خارجی ,افزایش

میل جنسی و تغییرات دیگر می گردد.تستوسترون در برخی مناطق بدن مانندغدد چربی پوست و فولیکول مو به دلیل وجود

گیرنده های مخصوص تستوسترون در این مناطق و تحت تاثیر آنزیم پنج آلفا رداکتاز تبدیل به دی هیدروتسترون شده و لذا باعث

بروز آکنه (جوش غرور جوانی )و طاسی با طرح مردانه می شود .چون تستوسترون علاوه بر آقایان در خانم ها هم موجود می

باشد البته مقدار آ ن در آقایان بیشتر از خانم ها است)لذا احتمال بروز آکنه و طاسی با طرح مردانه در هردو جنس وجود دارد.

همانطور که گفته شد تستوسترون که افراد مستعد به طاسی با طرح مردانه در ریشه مو تبدیل به دی هیدروتستوسترون شده و

این ملکول جدید موجب تغییراتی در فولیکول مو شده که در نهایت منتهی به ضعیف و نازک شدن و بالاخره ریزش و از دست رفتن

دائمی موی مذکورمی گردد .وجود گیرنده های مذکور برای اثر تستوسترون بر مو لازم بوده و تفاوت عمده افرادی که زمینه ژنتیکی

برای طاسی دارند با افراد فاقد این زمینه در وجود یا عدم وجود این گیرنده ها بر روی فولیکول مو است.به این ترتیب متوجه می

شویم که میزان تستوسترون و میزان آنزیم پنج آلفار داکتاز آنها بیشتر بوده و لذاذ اثرات منفی تستوسترون بر فولیکول های مو در

آنها بیشتر از دیگران است.

موهای منطقه پشت سر و طرفین سر حتی در افرادی که دارای زمینه ژنتیکی مثبت برای طاسی با طرح مردانه هستند دچار

ریزش موی مردانه نمی شوند و دلیل آن عدم وجود گیرنده های تستوسترون در این مناطق  می باشد.این موها حتی در صورت

انتقال به پوست منطقه دچار طاسی  با طرح مردانه همچنان عدم ریزش خود را حفظ نموده و نمی ریزند .از این خاصیت منحصر به

فرد استفاده شده و در کاشت موی طبیعی تعدادی از مهای طبیعی و قابل رشد در ناحیه طاس بوجود آید.

جالب توجه است که بدانید رشد موهای سر ارتباطی به وجود یا عدم وجود تستوسترون نداشته بلکه فقط ریزش آنها است که به

دلیل حضور این هورمون رخ می دهد هیچ ارتباطی بین شدت ریزش موی سر با تعداد موهای بدن و یا میزان میل جنسی در فرد 

مبتلا به طاسی با طرح مردانه وجود ندارد

پ)زمان

وجود هورمون های مردانه و ژنتیک مثبت به تنهایی برای بروز طاسی با طرح مردانه کافی نبوده و با شروع بلوغ در فرد بایستی

زمان کافی گذشته و فولیکول های مو به طور مداوم در معرض تماس با هورمون های مردانه باشندتا طاسی اتفاق بیافتد.وقتی

که روند طاسی با طرح مردانه آغاز شد معمولا با سرعت ثابت به پیش نرفته و سرعت پیشرفت آن در زمان های گوناگون متغیر

بوده و حتی گاهی برای مدت زمانی به طور کلی متوقف میشود.سن شروع سرعت پیشرفت و متوقف شدن طاسی با طرح

مردانه در هر شخص متفاوت با دیگری است و بستگی به میزان بروز ژنتیک مثبت وی هورمون های مردانه در جریان خون

فاکتورهای محیطی و عوامل ناشناخته دیگر است.

بایستی این نکته را در نظر داشت که اگرچه در غالب موارد شروع طاسی با طرح مردانه از سنین بلوغ و نوجوانی است ولی این

مطلب قطعیت نداشته و این فرآیند ممکن است در سنین بالاتر آغاز گردد.در هر صورت طاسی با طرح مردانه پس از آغاز شدن یک

پروسه پیشرونده و رو به جلو بوده (هرچند ممکتن است در زمان هایی سرعت آن کند شده و یا موقتا متوقت گردد)وبه همین

دلیل در صورت تصمیم به کاشت موی طبیعی بایستی برای حال وآینده شخص برنامه ریزی شود.در جریان ریزش موی آندروژنتیک

موهای ضخیم و پررنگ به تدریج تبدیا به موهای نازک و کم رنگ می گردند.این تبدیل ناشی از دو تغییر مهم در ساختار مو می

باشد که عبارتند از:

1)کاهش مدت زمان مرحله رشد فعال (آناژن)در سیکل زندگی مو

در ریزش موی آندرژنتیک با گذشت هر سیکل از زندگی مو ,مدت زمان مرحله رشد فعال کوتاه تر شده در حالی که مراحل دیگر

چرخه زندگی مو در همان مدت زمان قبلی باقی می مانند و نهایتا این مسئله سبب کاهش درصد موهای دارای رشد فعال در

سر می شو د به جهت اینکه مدت زمان مرحله رشد فعال تعیین کننده طول ساقه مو است لذا با کاهش تدریجی آن در هر

سیکل رشد مو طول ساقه موکوتاه تر و کوتاه تر شده و بالاخره طول ساقه آنقدر کوتاه می گردد که مو اصلا به سطح پوست

نرسیده به طور دائم از بین رفته و محل خروج آن از پوست بصورت یک منفذ کوچک توخالی در می آید.

2)مینیاتوری (ظریف )شدن فولیکول مو

در جریان ریزش موی آندرو ژنتیک پیاز مو کوچک و چروکیده شده و تعداد سلولهای آن کاهش می یابد.کاهش اندازه فولیکول مو

سبب کاهش قطر موی تولید شده می گردد و درضمن موی درگیر رنگدانه خود را هم به تدریج از دست می دهد.